⁣

Аднаго разу бацька расказаў Мішу пра сабачак таксаў, падземных паляўнічых, якія ідуць у лісіныя і барсуковыя норы. Мішу вельмі захацелася мець такога сабачку, і хлопец стаў дакучаць бацьку, каб той купіў яму сабаку.

I вось летам знаёмы паляўнічы прывёз Мішу з горада Таксіка — так звалі сабачку. Мянушку, відаць, далі па пародзе.

Мішу Таксік спачатку не спадабаўся. Сабачка сапраўды быў смешны з выгляду: чорны, як галавешка, на кароценькіх, нібы вывіхнутых, крывых ножках.

Жыццё Таксіка ў новых гаспадароў, можна сказаць, было някепскае.

Яму, праўда, не дазвалялі брахаць на чужых людзей, што часам заходзілі ў хату, хоць ён добра ведаў, што гэта сабачы абавязак. А зганяць з двара курэй або свіней, дык гэта справа не таксаў, і ён лічыў такі занятак для сябе ганебным. Хай гэтым займаюцца звычайныя дварнякі.

Хутка Міша прывык да Таксіка, ахвотна і падоўгу гуляў з ім. Каб больш дагадзіць чатырохногаму сябру, хлапчук уволю даваў яму аладак, пячэння і нават цукерак.

Таксік палюбіў сваё новае жыццё. У вёсцы было добра. Двор нбгароджаны, пад вокнамі кветкі. У гарачыню можна паваляцца ў цяньку пад дрэвамі. А што ў горадзе? Сядзі ў пакоі, чакай, пакуль хто-небудзь выведзе на двор.

Сярод хлапчукоў вёскі пайшлі розныя чуткі. Некаторыя гаварылі, што ў Мішы не сабака, а нейкая пачвара. Цяжка было Мішу цярпець насмешкі, таму ён не паказваўся на вуліцы з Таксікам.

Ішлі дні. Плыло цёплае, сонечнае лета. I аднойчы хлопчык пырашыў пайсці з Таксікам на рэчку і не звяртаць увагі на кпіны. Вясковыя хлапчукі, што загаралі і купаліся на рэчцы, убачыўшы Мішу з Таксікам, умомант падхапіліся і абступілі іх. Некаторыя насміхаліся, гаварылі, што такія страхоцці, як Таксік, не павінны жыць на свеце. Мішка абараняў свайго сябра, казаў, што гэты падземны паляўнічы ліс і барсукоў бярэ ў норах.

I раптам Віктар прапанаваў:

— А калі б Таксіка павесці ў Замкавы лес, дзе шмат лісіных нор. А лісіцы, брыгадзір казаў, панадзіліся калгасных курэй цягаць. Давайце паганяем іх трохі. Паглядзім, на што Таксік лдатны.

Міша падумаў і згадзіўся. Назаўтра Віктар прыйшоў да Міпіы зранку. Узяўшы сабаку, хлапчукі падаліся ў лес. Спачатку Таксік неахвотна ішоў следам. Сяк-так ён дайшоў да кустоў, што раслі на ўскраіне лесу, а потым пачаў адставаць. Сядзе, ппсядзіць, зробіць некалькі крокаў і зноў сядзе.

Гэта сапсавала добры настрой Мішу, які нават пачаў думаць, што хлопцы на беразе гаварылі праўду, калі смяяліся з яго сабакі.

Паводзіны Таксіка рэзка змяніліся, як толькі яму трапіліся звярыныя сляды. Прынюхваючыся, сабачка бег усё далей і далей у лес.

Нейкая трывога кальнула Мішу. Хлапчукі выразалі на ўсякі выпадак добрыя кійкі. Таксік усё больш рупліва і старанна абнюхваў сляды.

Потым ірвануўся наперад і забрахаў. Хлапчукі кінуліся ўслед за ім. Таксік стаяў над нарою, цела яго было наструнена, пашча грозна ашчэрана. Навокал валяліся абгрызеныя косці і пер’е. Хлапчукі адразу зразумелі, куды падзеліся калгасныя куры.

Таксік знік у нары. Адтуль даносіўся глухі брэх, потым ён стаў чуваць усё цішэй і цішэй і нарэшце змоўк.

Таксіка ліс задушыў, — праз слёзы прамармытаў Міша.

Трэба было нам рыдлёўку ўзяць. Раскапалі б нару і дапамаглі Таксіку, — з жалем загаварыў Віктар.

У лесе было ціха, толькі часам зверху далятаў глухі шум хвой і ялін.

Марудна цягнуліся хвіліны. Раптам з нары паказаўся востры чорны хвосцік, потым заднія лапкі, якія моцна ўпіраліся ў зямлю, і нарэшце доўгая, выкачаная ў жоўты пясок спіна Таксіка, а затым галава старога рыжага ліса. Звер не варушыўся. Таксік моцна трымаў яго за карак і доўга не хацеў адпускаць, нібы баяўся, каб ліс не ажыў…