Талент Леаніда Шчамялёва
Т. Бондар
Якім шчаслівым дарам павінен валодаць мастак, каб захапленне светам, сваёй зямлёй і сваёй каханай, настаўнікамі і сябрамі перадаць іншым!
У Леаніда Дзмітрыевіча Шчамялёва шчаслівы лёс: усё, перажытае народам, перажыта і ім. Станаўленне новага ладу, змаганне супраць фашысцкай навалы, аднаўленне спаленай, пакалечанай зямлі, мірныя, поўныя клопатаў і радасных памкненняў будні… Ніводзін з гэтых гадоў і часоў не абмінуў яго, у працы гартуючы мару мастака расказаць людзям пра іх саміх і пра сябе. Ніводзін з гадоў не стаў цяжкім каменем на душы, нават калі прыносіў адны няўдачы і горкія расчараванні.
Справа была не ў гадах — у супрацьстаянні ім, з юнацтва, з першых крокаў у сталасць, з першых крокаў у мастацтве. Гэта супрацьстаянне ішло ад характару: мастак рана ўведаў, што залячыць, адагрэць, абнадзеіць чалавечую душу можа толькі радасць.
А радасць — ва ўсім навокал, яе трэба толькі ўбачыць, толькі занатаваць на палатне, ці на паперы, ці на кардонным аркушы. Занатаваць і паказаць людзям, паказаць усім, што шэрым здаецца свет толькі тады, калі ў душы згасае святло, калі чалавек перастае змагацца за гэта святло.
Шукаючы вызначэнні таленту Леаніда Шчамялёва, не перастаеш здзіўляцца яго проста-такі жыццядзейнай сіле: кожнае імгненне, кожнага чалавека, на якім спыняецца яго позірк, кожны парастак і воблака мастак імкнецца адарыць самымі светлымі і яркімі фарбамі.
Леанід Шчамялёў не пісаў вялікіх эпічных палотнаў, свет яго вобразаў, роздуму і захапленняў рос, убіраючы ўсё новыя і новыя далягляды. I якія б мастацкія задачы ён ні ставіў, у кожным палатне вынікала адно: праца была для яго служэннем прыгажосці зямлі і чалавека.
«Пачакайце, спыніцеся на момант, — нібыта звяртаецца ён да нас штораз. — Угледзьцеся ў звонкія струмені паветра, паглядзіце, як пераліваецца лістота таполяў, якім цяплом дыхаюць снягі, не здолеўшы скаваць зямлю, як светла ўладарыць роздум над чырвоным зарывам надвячорка і над жанчынай з яе вечным чаканнем цуду!»
Творы Шчамялёва не зблытаеш ні з якімі іншымі: занадта ўжо адметная, яркая, жывапісная мова ў мастака! Кожнай сваёй работай, да якога б жанру яна ні належала, ён нібыта сцвярджае: свет такі, якім мы хочам яго бачыць, такі, за які мы хочам змагацца і змагаемся.
Ёсць словы, што, відаць, найлепшым чынам вызначаюць кірунак пошуку ІПчамялёва-мастака: трэба жыць з шырока адкрытымі вачамі, каб бачыць свет такім, які ён ёсць, і адкрываць іх яшчэ шырэй, каб убачыць свет іншым, чым ён ёсць, і яшчэ шырэй, каб убачыць свет лепшым, чым ён ёсць.
Цяжка сказаць, чым вылучаецца талент Леаніда Шчамялёва. Ён шчодра дзеліцца з людзьмі радасцю жыць. Радасцю, ім выпакутаванай, адстаянай у барацьбе з варожай навалай, выпеставанай доўгімі гадамі пошуку і працы. I пакуль б’ецца сэрца, пакуль сонца штораніцы запальвае фарбы на падрыхтаванай да працы палітры, ён будзе імкнуцца бачыць свет лепшым, чым ён ёсць, і расказваць пра гэты свет сучаснікам і сваім нашчадкам. Каб людзі збудавалі свет такім сонечным і дасканалым, якім напісаў яго ён, мастак.